Καθαρισμός Εγκαταστάσεων Θέρμανσης
Θα προσπαθήσουμε, με όσο γίνεται πιο απλό τρόπο, να διερευνήσουμε την αναγκαιότητα του καθαρισμού των συστημάτων θέρμανσης, τους τρόπους, καθώς και τα οφέλη.
Γιατί το νερό των καλοριφέρ είναι μαύρο?
Τα κλασσικα συστήματα θέρμανσης χρησιμοποιούν ως μέσο μεταφοράς θερμότητας το νερό. Σε ένα λοιπόν κλειστό σύστημα θέρμανσης, το νερό αυτό δεν ανανεώνεται, όποτε παραμένει το ίδιο για πάρα πολλά χρόνια. Τα συστήματα αυτά περιλαμβάνουν τον λέβητα, τις σωληνώσεις (χαλύβδινες, χάλκινες, πλαστικές), τα σώματα καλοριφέρ, βάνες, διακόπτες, όπως και άλλα μεταλλικά εξαρτήματα. Η συνεχής επαφή, λοιπόν, όλων αυτών των μεταλλικών μερών με το νερό έχει ως αποτέλεσμα την εμφάνιση διαφόρων μορφών διάβρωσης των μετάλλων. Κατά την διαδικασία τώρα της διάβρωσης αποκολλώνται μικρά σωματίδια μετάλλου τα οποία έρχονται και αναμειγνύονται με το νερό και δημιουργούν τη λεγόμενη ”λάσπη”. Τα πιο μικρά (υπό μορφής σκόνης) από αυτά αιωρούνται στο νερό δίνοντας το αυτό το μαύρο χρώμα και τα πιο μεγάλα λόγω βάρους επικάθονται σε όλα τα τμήματα της εγκατάστασης.
Τι προβλήματα δημιουργεί στα συστήματα θέρμανσης η ύπαρξη αυτής της ”λάσπης”?
Το νερό ως μέσο μεταφοράς θερμότητας πρέπει να έχει κάποιες συγκεκριμένες ιδιότητες ώστε να μπορεί να μεταφέρει την θερμότητα με ικανοποιητικό τρόπο. Η ύπαρξη σ’αυτό μικροσωματιδίων μετάλλου αλλοιώνει την δομή του και το καθιστά πολύ ”βαρύ”. Το ”βαρύ” αυτό νερό κινείται πλέον πιο αργά μέσα στα κυκλώματα και σε συνδυασμό με την μειωμένη απόδοση του λόγω μεταβολής της σύστασης επιφέρει μικρότερη μεταφορά θερμότητας, άρα μειωμένη απόδοση με συνέπεια την αυξημένη κατανάλωση.
Αυτό όμως είναι το ένα από την πληθώρα των προβλημάτων που δημιουργεί η ύπαρξη ”λάσπης” στο νερό της θέρμανσης.
Ένα άλλο πρόβλημα είναι η μειωμένη απόδοση των σωμάτων καλοριφέρ. Και αυτό γιατί συμβαίνει? Όπως αναφέραμε πιο πάνω, τα πιο βαριά από αυτά τα σωματίδια επικάθονται σε διάφορα σημεία του συστήματος μιας και δεν μπορούν να κινηθούν μαζί με το νερό. Ένα από αυτά τα σημεία είναι και το κάτω μέρος των σωμάτων καλοριφέρ. Έτσι με το πέρασμα των χρόνων συσσωρεύεται μια μεγάλη ποσότητα λάσπης στον πυθμένα των σωμάτων μειώνοντας την ενεργή τους επιφάνεια. Αυτό μπορούμε να το καταλάβουμε όταν μετρήσουμε την θερμοκρασία του σώματος στο άνω μερος και στο κάτω και δούμε ότι αυτή η διαφορά είναι μεγαλύτερη από 20οC. Κοινώς το σώμα είναι κρύο στο κάτω μέρος του. Ένα σώμα καλοριφέρ με αρκετή ποσότητα λάσπης στο εσωτερικό του λειτουργεί με μειωμένη απόδοση, δεν μπορεί να δώσει την ενέργεια που απαιτείται ώστε να ζεσταθεί ο χώρος, καθυστερεί ο χώρος να πιάσει την θερμοκρασία που θέλουμε και αναγκάζεται ο λέβητας να δουλεύει περισσότερο με αποτέλεσμα την αυξημένη κατανάλωση.
Άλλο σημαντικό πρόβλημα που δημιουργεί το βρόμικο νερό είναι η φραγή των εξαρτημάτων. Με απλά λόγια, βουλώνουν διακόπτες, βάνες, ασφαλιστικά, εναλλάκτες λεβήτων αερίων, εναλλάκτες αντλιών θερμότητας. Ειδικά στους λέβητες αερίου όπου οι διατομές από όπου διέρχεται το νερό είναι μικρές, τα προβλήματα από βουλώματα είναι συνήθη και τα αποτελέσματα είναι οι συχνές και δαπανηρές βλάβες των λεβήτων.
Τέλος θα πρέπει να αναφέρουμε ότι μια ακόμη συνέπεια είναι και η μείωση της εσωτερικής διατομής των σωληνώσεων. Η λάσπη επικάθεται στα εσωτερικά πλευρικά τοιχώματα των σωληνώσεων και λόγω της σύστασής της στερεοποιείται με αποτέλεσμα είτε να προέρχεται μερική φραγή των σωληνώσεων είτε σε κάποιες σπάνιες περιπτώσεις και ολική. Η μείωση όμως της ενεργής διατομής των σωληνώσεων επιφέρει πλειάδα προβλημάτων που και αυτά οδηγούν στην προβληματική λειτουργία όλου του συστήματος με άμεσο αντίκτυπο την αύξηση της κατανάλωσης καυσίμου.
Εκείνο που πρέπει να επισημανθεί είναι ότι τα συστήματα θέρμανσης που είναι πιο ευάλωτα στα προβλήματα λόγω της κακής ποιότητας νερού είναι αυτά που έχουν λέβητες αερίου και αντλίες θερμότητος. Σ’αυτά οι βλάβες είναι πολύ πιο συχνές και πιο σοβαρές.
Γιατί δεν πρέπει να ανανεώνεται συνέχεια το νερό στα καλοριφέρ?
Αφού η ύπαρξη αυτής της λάσπης προκαλεί τόσα προβλήματα, εύλογα κάποιος θα μπορούσε να ρωτήσει : ”Γιατί να μην αλλάζουμε το νερό στα καλοριφέρ πολύ συχνά, ώστε να έχουμε πάντα καθαρό και καλής ποιότητας νερό?” Δυστυχώς αυτό ΔΕΝ είναι η σωστή λύση στο πρόβλημά μας. Επειδή το νερό περιέχει οξυγόνο, κάθε φορά που προσθέτουμε νέο νερό στην εγκατάσταση ή ακόμη χειρότερα το αντικαθιστούμε εξ’ ολοκλήρου, εισέρχεται στο σύστημά μας νέο οξυγόνο το οποίο επιταχύνει τα φαινόμενα διάβρωσης των μεταλλικών μερών μειώνοντας έτσι την διάρκεια ζωής τους. Το νερό μιας εγκατάστασης θέρμανσης αλλάζει σπάνια και μόνο εάν είναι εντελώς απαραίτητο.
Ποιός είναι λοιπόν ο σωστός τρόπος για να γίνει ένας καθαρισμός?
Μιας και τον τελευταίο καιρό ακούμε συνεχώς για την αναγκαιότητα να ”καθαρίσουμε τα σώματα” και δεχόμαστε πολλές πληροφορίες, οι οποίες πολλές φορές είναι αντικρουόμενες, θα προσπαθήσουμε με απλό τρόπο να καταγράψουμε τα βήματα για έναν σωστό καθαρισμό σωμάτων που θα έχει και αποτελέσματα.
- Ελέγχουμε την ανάγκη για καθαρισμό.
Με ένα θερμόμετρο laser ή ακόμη καλύτερα με μια θερμοκάμερα ελέγχει ο τεχνικός την θερμοκρασιακή διαφορά στα σώματα. Εαν αυτή είναι μεγάλη τότε αυτό είναι ένα δείγμα για ύπαρξη στα σώματα ”λάσπης”. Ένας άλλος τρόπος είναι να πάρουμε ένα δείγμα νερού από τα σώματα και με ένα tester να ελέγξουμε την ποιότητα του νερού.
- Αφαιρούμε το υπάρχον νερό του κυκλώματος
Χρησιμοποιώντας το νερό της ύδρευσης ή ακόμη καλύτερα με μια αντλία καθαρισμού δικτύων, αφαιρούμε το υπάρχων νερό βάζοντας συγχρόνως νέο νερό. Αυτό το πλύσιμο κρατά όσο το νερό που βγαίνει είναι μαύρο. Μ’ αυτό τον τρόπο απομακρύνουμε όλα τα αιωρούμενα σωματίδια. Η εργασία αυτή γίνεται είτε από κάποιο σώμα καλοριφέρ ή από τον λέβητα. Σημαντική λεπτομέρεια είναι ότι θα πρέπει να γίνεται κάθε φορά σ’ ένα σώμα καλοριφέρ και όχι σε όλα μαζί. Αφήνουμε, δηλαδή, ένα σώμα ανοιχτό και κλείνουμε τους διακόπτες των υπολοίπων. Κάνουμε το ξέπλυμα με το νερό και στη συνέχεια κλείνουμε αυτό το σώμα, ανοίγουμε ένα άλλο και κάνουμε την ίδια διαδικασία. Ετσι προχωράμε ξεπλένοντας όλα τα σώματα ένα-ένα.
- Βάζουμε στο κύκλωμα το χημικό καθαριστικό
Στη συνέχεια βάζουμε μέσα στο κύκλωμα του νερού τοχημικό καθαριστικό εγκαταστάσεων, το οποίο ανάλογα με την σύνθεσή του παραμένει μέσα στο δίκτυο από μία ώρα έως 4 εβδομάδες. Εδώ θα πρέπει να επισημανθεί ότι η ποσότητα του καθαριστικού, αλλά και ο χρόνος παραμονής στο σύστημα θα πρέπει να εφαρμόζονται σύμφωνα με τις οδηγίες του κάθε κατασκευαστή. Εδώ θα πρέπει να επισημάνουμε ότι υπάρχουν υγρά που δρούνε με κρύο νερό και υγρά που απαιτείται το νερό μέσα στα σώματα να είναι ζεστό. Στην δεύτερη περίπτωση πρέπει, αφού βάλουμε το υγρό στο δίκτυο, να ”ανάψουμε” τον λέβητα ή την αντλία ώστε να δουλέψει κανονικά. Θα αφήσουμε το υγρό εντός του δικτύου για όσο διάστημα λέει ο κατασκευαστής (π.χ. 1 εβδομάδα)
- Ξέπλυμα του δικτύου
Αφού λοιπόν έχουμε αναμείξει στο κύκλωμα του νερού το χημικό καθαρισμού και αφού έχει μείνει το χρονικό διάστημα που επιθυμούμε για να δράσει, πρέπει τώρα να το απομακρύνουμε από το κύκλωμα. Πάλι χρησιμοποιώντας το δίκτυο της ύδρευσης ή την αντλία καθαρισμού αφαιρούμε το νερό που υπάρχει στο κύκλωμα (το οποίο έχει μέσα και το χημικό) και το αντικαθιστούμε με νέο νερό από την ύδρευση. Αυτή η διαδικασία πάλι κρατά όσο το νερό που θα βγαίνει από τα σώματα θα σταματήσει να είναι μαύρο.
- Βάζουμε στο κύκλωμα το χημικό προστατευτικό
Έχοντας τώρα ολοκληρώσει την διαδικασία πλυσίματος του κυκλώματος, το επόμενο στάδιο είναι να αναμείξουμε στο νερό το υγρο προστατευτικό δικτύου
Αυτό είναι ένα υγρό που θα προστατεύσει το δίκτυό μας από την μελλοντική επαναδημιουργία του φαινομένου της διάβρωσης. Και αυτή η επιλογή του υγρού είναι σημαντική όπως και η ποσότητα που θα βάλουμε.
- Τοποθετούμε στο δίκτυό μας ένα μαγνητικό φίλτρο
Ως τελευταίο στάδιο είναι η τοποθέτηση ενός μαγνητικού φίλτρου δικτύου στο κύκλωμά μας, ώστε μελλοντικά να καθαρίζονται τα σωματίδια του μηγνητίτη, και να μην ξαναδημιουργηθούν παρόμοια προβλήματα.
Δολμές Γεώργιος
Διπλ. Μηχανολόγος Μηχανικός ΑΠΘ
